Warm en koud Buffet

Maandagavond naar VPRO’s ‘Tegenlicht’ gekeken? Ging over venture philanthropy: hoe de superrijken een deel van hun vermogen weer terugpompen in de samenleving met de hoop op maatschappelijk rendement. Alleen Warren Buffet schonk vorig jaar al 3,1 miljard dollar aan goede doelen. Is dat veel? Voor Warren niet – die 3,1 miljard hoestte hij per ongeluk uit zijn vestzakje bij het voorover bukken – maar voor die goede doelen tikt het, zeg maar, lekker aan. Iedereen blij? Nee natuurlijk. In de intellectuele arbeiderskerk is elk kapitaal verdacht. En daar hebben ze in dit specifieke geval nu eens volkomen gelijk in. ‘Venture philanthropy’ is immers een contradictio in terminis van de orde ‘kapitalistisch-marxisme’ of ‘rijdende Fyra’. Voor de rest blijft ‘Tegenlicht’ het bekende konijn dat gebiologeerd in de eigen lichtbak loert. Iedereen wil zo graag dat filantropie ‘democratisch’ is. Maar dat is zij niet. Nooit geweest ook. De overheid moet het belastinggeld van de mensen eerlijk verdelen, maar privé mag Warren rustig het bruto binnenlands product van de Benelux spenderen aan wat hem tijdens het poepen maar te binnen schiet: Macramécursussen voor iedereen in Patagonië? Doen. Verplicht linksdraaiende yoghurt op alle basisscholen van India? Al gebeurd. Eén groot muskietennet boven Afrika spannen? De eerste palen bij Kaapstad en Caïro gaan al de grond in. In filantropie gaan passie, verbeeldingskracht, onverlicht despotisme en onverwerkte jeugdtrauma’s broederlijk samen. Als je, zoals de VPRO, zo tegen het licht in probeert te kijken, zie je dat waarschijnlijk nooit.